شباهت رفتار و عملکرد انسان مؤمن به کارهاى شگفت زنبوران عسل

* زنبور عسل از پلیدى‌ها و آلودگى‌ها بیزارى مى‌جوید چنان که مؤمن نیز از گناهان و پلیدى‌ها و آلودگى‌هاى جسمى اجتناب مى‌ورزد.

* تمام پرندگان و حشرات، شب را به استراحت مى‌پردازند، جز زنبور عسل که شب‌ها بیش از روزها به کار و تلاش مى‌گذراند و نیز مردم، شب‌ها به بستر غفلت و استراحت مى‌آرمند. اما مؤمن در دل شب از بستر استراحت بر مى‌خیزد و در محراب عبادت، با خدایش راز و نیاز مى‌کند.

* زنبور عسل هرگز هواپرست نیست بلکه دقیقاً مطیع رهبر و فرماندۀ خود [ملکه] است و نیز انسان مؤمن به هوىٰ و هوس خویش عمل نمى‌کند بلکه از ائمۀ مؤمنین و رهبران دین کاملاً فرمانبردارى و پیروى مى‌کند.

* زنبور عسل قادر به انجام کارش نیست جز در خلوت و پس از بسته شدن درِ کندو و نیز مؤمن، حلاوت اطاعت را درک نمى‌کند جز در خلوتگاه عبادت و جایگاهى که پروردگار متعال او را مى‌نگرد.

من زنبور عسل حشره‌اى هستم که تو - اى انسان - مرا همه جا مى‌نگرى و

چه بسا کوچک و عادى به حساب مى‌آورى و جز عسل اثرى از من نمى‌بینى.

گرچه شهر ما از نظر طول و عرض از نیم متر تجاوز نمى‌کند، ولى همین

شهر به ظاهر کوچک مى‌تواند تو را به شگفتى در آورد.

از نظر مهندسى به دقت به این خانه‌هاى شش‌ضلعى بنگر که چگونه در بناى

آنها حداکثر صرفه‌جویى در مصالح و حداعلاى استحکام به‌کار رفته است.

در این شهر یک نوع سیستم ادارۀ منظم و دقیق همراه با صنعتى بى‌نظیر

و فعالیتى خستگى‌ناپذیر خواهى دید و اگر در آفرینش هر دسته از ما بنگرى

مى‌بینى که هر کدام براى کارى مخصوص آفریده شده‌ایم و خداوند تمام

ابزار و وسایل کارمان را نسبت به فراخور شغلمان به ما عنایت کرده است.

من، هم نوش دارم، هم نیش، نوشم شهد شیرین عسل و نیشم زهر است

که سرشار از خواص دارویى و شیمیایى است. موم و گرده و غذاى خسروانى

(ژل رویال) نیز از فرآورده‌هاى درمانگر من به شمار مى‌روند...

 درس‌هایى که از زنبورها مى‌آموزیم

قرآن سوره‌اى را به نام نحل «زنبور عسل» اختصاص داده و در آیۀ 69 و 70 این سوره؛ راجع به رمز و راز آفرینش این حشره سودمند چنین مى‌فرماید:

و پروردگارت به زنبور عسل وحى فرستاد که از کوه‌ها و درختان و سقف‌هاى رفیع، منزل گیرید. و سپس از میوه‌ها و ثمرات و (شهد گل‌هاى خوشبو) تغذیه کنید و راه پروردگارتان را (به اطاعت) بپوئید، آنگاه از درون آنان شربت شیرینى به رنگ‌هاى مختلف بیرون آید که در آن شفاى مردمان است، در این کار نیز آیتِ قدرتِ خدا براى اندیشمندان پیداست.

انسان در برابر انتظام شهر زنبور عسل به شگفتى در مى‌آید و از خود مى‌پرسد که آیا این همه ضوابط و مقررات و نظام دقیقى که در زندگى زنبوران حکمفرماست از کجا مى‌جوشد؟

قرآن کریم در آیۀ 70 سورۀ نحل پرده از راز این پدیده برداشته مى‌فرماید: همان خدایى که به پیامبران وحى فرستاد و مسأله‌آموز هزاران مدّرس بوده، این قوانین را نیز به زنبوران عسل وحى فرستاده است.

کوه‌ها جایگاه رفیع زنبوران

از آنجا که کوه‌ها جاى مناسبى براى پرورش و فعالیت زنبور عسل است، زنبوران عسل بنا به فرمان پروردگار در کوه‌ها خانه‌سازى مى‌کنند و شهرى به وجود مى‌آورند که هزاران سطح و یک منشور کثیرالوجه دارد.

آنگاه با نظمى شگرف به زندگى اجتماعى خود مى‌پردازند و از شیرۀ گل‌ها، شهدى شیرین فراهم مى‌آورند.

بلند آسمان جایگاه زنبوران بلندپرواز

در فصل بهار که گل‌ها فراوان و تولید عسل بسیار مى‌شود، هر روز هزاران زنبور جدید به دنیا مى‌آیند و خانه‌ها از عسل و تخم زنبور پر مى‌شود، جمع کثیرى از زنبوران ناچار کندو را براى نوزادان و پرستاران مى‌گذارند و به دنبال ملکه به نقطه‌اى دیگرى مهاجرت مى‌کنند. ناگهان فضاى نیلگون آسمان در اثر حرکت

هزاران جفت بال مهاجر به ارتعاش در مى‌آید.

نقش گیاهان در تولید عسل

زنبوران مهاجر در راه خود به روى اولین درخت فرود مى‌آیند، و همگى همچون خوشۀ انگورى بزرگ اطراف ملکه اجتماع مى‌کنند.

آنگاه چند مأمور اکتشافى به اطراف مى‌فرستند تا جایى مناسب را براى سکونت پیدا کرده به آنجا کوچ کنند.

گاهى همان درخت جاى بسیار مناسبى خواهد بود که براى خانه‌سازى بلافاصله در همان‌جا شروع به خانه‌سازى مى‌کنند.

گاهى به موقع، پرورش‌دهندگان زنبور عسل از اجتماع آنها به روى شاخه درخت باخبر مى‌شوند، بلافاصله با لباس مخصوص به سراغ آنها مى‌روند و خوشۀ زنبور را آهسته از شاخه درخت جدا مى‌کنند و به کندوى مصنوعى مى‌آورند و زنبوران با مومى که تهیه مى‌سازند شروع به خانه‌سازى مى‌کنند.

شگفتى‌هاى حرکتى زنبورعسل در خانه‌سازى

در دو طرف شکم زنبور قطعات شفاف فلس‌مانند پدیدار مى‌گردد، این فلس‌ها مومند و براى خانه‌سازى به کار مى‌روند.

به هنگام خانه‌سازى هرکدام بر دوش رفیق خود بالا مى‌روند و به وسیلۀ پاها، فلس‌ها را مى‌گیرند و با آب دهان خمیر مى‌کنند و به سقف مى‌چسبانند. همین که فلس‌هاى این دسته از کارگران تمام شد کنار مى‌روند و دسته‌اى دیگر بناى آن‌ها را دنبال مى‌کنند و همین طور دستۀ سوم و چهارم و... تا این‌که ساختمان آن‌ها با مهندسى دقیق پایان مى‌پذیرد.

زنبوران عسل خانه‌هاى خود را شش‌ضلعى با شکل و حجم و اندازه یکسان بنا مى‌کنند.

به طورى که در بناى آنها حداکثر صرفه‌جویى در مصالح و حد اعلاى استحکام به کار رفته است.

در آن قسمت که محل ساختمان کارگران است، قطر آن را 15 اینچ قرار مى‌دهند و در نتیجه در هر دسى‌متر مربع 857 خانه در مى‌آید.

و در آن قسمت که براى زنبوران نر خانه‌سازى مى‌کنند قطر آن را 14 اینچ مى‌گیرند به‌طورى‌که در هر دسى‌متر مربع 350 خانه ساخته مى‌شود.

ثمرات، شکوفه‌ها و گل‌هاى منشاء عسل

تعداد بسیارى از زنبوران کارگر مأمور شیره‌کشى گل‌ها و شکوفه‌ها هستند وقتى یکى از آنها به منطقۀ پرگلى دست مى‌یابد به کندو بر مى‌گردد و سایر کارگران را خبر مى‌کند و ناگهان همگى به سوى گل‌ها سرازیر مى‌گردند. و به نوشیدن شهد گل‌ها مى‌پردازند و آنگاه به سوى کندو باز مى‌گردند.

و چون به کندو رسیدند شیره‌هایى را که مکیده‌اند به باربران تحویل مى‌دهند تا مأمورین باربر آنها را در بدن خود تبدیل به عسل کامل کنند و سپس آنها را در انبارها جاى دهند.

کارگران پس از تحویل دادن شیره‌هاى خود دوباره به صحرا مى‌روند و این رفت و آمد مرتب ادامه دارد. دانشمندان با محاسبات خود دریافته‌اند که: هر زنبور به اندازه ده‌برابر وزنش عسل به کندو مى‌برد و هر یک کیلو عسل نتیجۀ هشتادهزار مرتبه رفت و آمد یک زنبور است.

خداوند در شکم زنبور عسل‌ساز؛ یک دستگاه کوچک شیمیایى قرار داده که در آن مقدار زیادى از ساکاروز شیرۀ عسلى به قندهاى ساده‌تر گلوکز و فروکتوز تبدیل مى‌شود و در ضمن شیره عسلى به عسل تحوّل مى‌یابد؛

عسلى به رنگ‌هاى مختلف که داراى ترکیبات زیر است:

1 - آب 15 تا 25 درصد

2 - گلوکز 75 درصد

3 - پروتئین

4 - آنزیم‌ها

5 - املاح معدنى (مانند پتاسیم، گوگرد، کلسیم، سدیم، فسفر، آهن، و...)

6 - ویتامین‌هاى مختلف

7 - مواد رنگى

8 - مخمّرها.

 شربت‌هاى رنگارنگ طبیعى

آنگاه زنبور عسل‌ساز به انبارهاى عسل مى‌رود و آنچه را که در اندرون ساخته شده و به صورت عسل درآورده در انبارها جاى مى‌دهد.

هر یک از انبارها که پر مى‌شود تعدادى از مأمورین تهویه بر بالاى آن به پرواز در مى‌آیند و با حرکت دادن سریع بال‌هاى خود آن را به عسل غلیظ تبدیل مى‌کنند و سپس عده‌اى کارگر، با موم در انبار را مى‌بندند.

عسل داراى فواید و خواص درمانى بسیار است از جمله:

1 - هیچ‌گاه فاسد نمى‌شود بلکه عسل ازبین‌برندۀ میکرب‌ها است.

2 - در هضم غذا بسیار مؤثر است.

3 - به قلب نشاط مى‌بخشد.

4 - به حافظۀ انسان کمک مى‌کند.

5 - انسان را جوان نگه مى‌دارد.

6 - بیمارى‌هاى قلب، ریه، تنگى نفس، کبد، معده، اعصاب، کمبود خون، و همچنین امراض چشم، سرطان، مثانه، کلیه و نیز بیمارى‌هاى زنان را درمان مى‌کند.